Nowoczesne budynki są coraz bardziej zaawansowane technologicznie, ale czy to gwarantuje bezpieczeństwo osobom, które będą w nich przebywać w przyszłości?
Budujemy na dużą skalę
Pomimo wielu pytań o przyszłość rynku nieruchomości w czasie pandemii koronawirusa wciąż radzi on sobie całkiem dobrze. W Polsce biurowce zajmują obecnie – według różnych szacunków – od 11 do 14 mln m2, a wkrótce będzie ich jeszcze więcej. Jak podaje CBRE w budowie jest 96 biurowców o łącznej powierzchni 1,6 mln m2. Najwięcej powstaje ich w Warszawie, Krakowie i Trójmieście. 89 z tych obiektów ma być oddanych do użytku przed końcem 2022 roku. Polska jest także w europejskiej czołówce pod względem tworzonej liczby mieszkań. Główny Urząd Statystyczny informuje, że w 2019 roku w kraju powstało ich 207,2 tysięcy. To o 12% więcej niż rok wcześniej i tyle co w rekordowych latach 70. Według danych GUS w styczniu 2020 roku ceny transakcyjne mieszkań na rynku pierwotnym w miastach wojewódzkich wahały się od 5425 zł/m2 w Kielcach do 9819 zł/m2 w stolicy.
Konstrukcja – stabilny szkielet budynku
Zasady, o które opiera się bezpieczne budownictwo regulowane są prawnie – poprzez przepisy ustawy, prawo budowlane, rozporządzenia oraz co jakiś czas aktualizowane warunki techniczne. Te ostatnie odnoszą się m.in. do bezpieczeństwa konstrukcji i gwarantują np. że obiekt budowany w sąsiedztwie innych nie spowoduje zagrożeń bezpieczeństwa ich użytkowników albo obniżenia ich przydatności do użytkowania. Wymagania te precyzują również, że wystąpienie lokalnych uszkodzeń, w tym rys oraz odkształceń, oznacza przekroczenie stanów granicznych przydatności do użytkowania obiektu i jako takie jest niedopuszczalne.
Okresowe kontrole stanu obiektów powinny być przeprowadzane przynajmniej raz w trakcie trwania roku kalendarzowego. W marcu tego roku przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju poinformowali, że w związku z epidemią COVID-19 nie muszą one być wykonywane natychmiast, bo przecież właściciele i zarządcy obiektów mają na to cały rok.
Instalacje – bezpieczne podstawy
Instalacje – bardzo ważny element funkcjonowania budynków – powinny być wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia, które np. zapobiegają wtórnemu zanieczyszczeniu wody.
– Wyroby w nich stosowane, w tym także izolacje, powinny być dobierane także z uwzględnieniem korozyjności wody. W ten sposób unikniemy pogarszania się jakości wody oraz trwałości instalacji – wyjaśnia Cezary Naliwajek, Sales & Marketing Manager w firmie Thermaflex Insulation Europe.
Dla bezpieczeństwa, ale również dla komfortu użytkowników budynku jakość – choć w większości niewidocznych – elementów składowych poszczególnych instalacji ma duże znaczenie. Powinny one bowiem bezawaryjnie pracować przez wiele lat. Istotna jest także kolejność wykonywania systemów – od tych powstających przy budowie fundamentów, wymagających stworzenia bruzd w ścianach, poprzez elektrykę, ogrzewanie podłogowe po c.o. czy centralny odkurzacz.
Dla ochrony przed pożarem
Prewencja oraz stworzenie odpowiednich warunków ewakuacji – to kluczowe zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego. W praktyce oznacza to zapewnienie odpowiedniej liczby dróg i wyjść ewakuacyjnych umożliwiających sprawne opuszczenie budynku (co nie jest wcale takie łatwe w wieżowcach i wielopiętrowych blokach) czy unikanie składowania łatwopalnych przedmiotów w przestrzeni dróg ewakuacyjnych. Pomocne jest także stosowanie specjalnych rozwiązań architektonicznych – jak choćby drzwi przeciwpożarowych oraz używanie materiałów nierozprzestrzeniających ognia i o ograniczonym wydzielaniu dymu. W biurowcach – jako budynkach użyteczności publicznej – obowiązują bardziej restrykcyjne wymogi związane z ochroną przeciwpożarową niż w obiektach mieszkalnych. Dotyczą one m.in. rozmieszczenia stref pożarowych, długości i usytuowania ciągów ewakuacyjnych, wykorzystania materiałów o właściwej odporności ogniowej. Dla zapewnienia bezpieczeństwa w biurowcach częściej stosowane są również różnego rodzaju systemy: sygnalizacji pożarowej, oddymiania, wykrywania ognia oraz gazów trujących czy automatycznego gaszenia pożarów.
Zielony znaczy wydajny i zabezpieczony
Rosnąca samowystarczalność obiektów – zarówno biurowych, jaki mieszkalnych – tylko pozornie nie jest związana z zapewnieniem bezpieczeństwa ich użytkownikom. Zielone budynki odznaczają się bowiem większymi możliwościami w tworzeniu zdrowego środowiska do życia i pracy oraz efektywnością w eksploatacji w porównaniu z tymi tradycyjnymi. Dzięki wykorzystaniu odpowiednich materiałów green development pozwala na odzyskiwanie energii, maksymalne ograniczenie jej strat oraz jej racjonalną gospodarkę. Coraz częściej deweloperzy decydują się na uzyskanie ekologicznych certyfikatów LEED lub BREEAM, które wymuszają zastosowanie wielu przyjaznych środowisku rozwiązań i materiałów, dzięki którym budynki stają się energooszczędne.
Inteligentne zabezpieczenia
Internet rzeczy (Internet of things, IoT) umożliwiający urządzeniom gromadzenie, przetwarzanie i wymianę danych przenosi ochronę użytkowników budynków na nowy poziom. Coraz częściej stosowana jest wielostopniowa kontrola dostępu, która ma na celu zmniejszenie ryzyka włamania lub napadu. Bardziej zaawansowane stają również systemy sterowania – np. zasilaniem awaryjnym, oddymianiem, klimatyzacją czy oświetleniem.
Pandemia a projektowanie
W planowaniu budynków zaczyna już być widoczny wpływ pandemii SARS-CoV-2. Np. zwraca się uwagę na wyznaczenie jednokierunkowych tras poruszania się, zabezpieczenia wokół miejsc pracy czy czytelne i przejrzyste oznakowanie dróg przemieszczania się. Specjaliści prognozują, że w układach biur w związku z upowszechnieniem modelu pracy zdalnej zmienić się może jeszcze więcej. Popularne może stać się praktykowane już w niektórych firmach odejście od przypisywanych na stałe stanowisk pracy, zwiększanie przestrzeni przeznaczonej na spotkania i zebrania. Co jest pewne – znaczenie budowania bezpiecznych przestrzeni do życia i pracy – w każdym możliwym wymiarze – wzrosło nieporównywalnie.
