Specyficzny charakter prac powadzonych na wysokości wymaga nie tylko odpowiedniej wiedzy, ale również zastosowania specjalistycznego sprzętu, którego zadaniem jest zabezpieczenie pracowników przed upadkiem. Sprzęt, by właściwie spełniał swoją funkcję, powinien zostać odpowiednio dobrany do rodzaju pracy i stanowiska oraz dostosowany do panujących warunków.
Środki ochrony osobistej, znajdujące zastosowanie przy pracach prowadzonych na wysokości, w tym szelki bezpieczeństwa, linki bezpieczeństwa i amortyzatory są kluczowe ze względu na zachowanie zdrowia i życia pracowników. Niezwykle istotne pozostaje również właściwe rozpoznanie specyfiki stanowiska pracy oraz dostosowanie do niej punktów kotwiczenia na konstrukcji nośnej. Za ogólne zasady przygotowania punktów kotwiczenia, można przyjąć niżej wymienione:
- Punktami kotwiczenia powinny być elementy konstrukcji stanowiska pracy, które umożliwiają bezpośrednie wpięcie podzespołu łącząco – amortyzującego, natomiast jeśli punkty takie nie występują, stosuje się podzespoły kotwiczące, takie jak np. zaczepy nożycowe, łańcuchy, które opasują elementy konstrukcyjne budynku, linki stalowe itp.
- Jeśli prace prowadzone są w różnego rodzaju zagłębieniach, np. studzienkach kanalizacyjnych, jako podzespoły kotwiczące stosuje się poprzeczne belki lub trójnogi.
- W przypadku, kiedy prace wykonywane są na płaskich poziomych powierzchniach, charakteryzujących się dużą nośnością, zasadne jest stosowanie urządzeń kotwiczących w formie tzw. bezwładnej masy.
- Szczególnie istotnym parametrem punktów kotwiczenia jest ich wytrzymałość, która powinna być na tyle wysoka, by zagwarantować bezpieczeństwo ludziom wykonującym prace na wysokości.
- Punkt kotwiczenia powinien znajdować się bezpośrednio nad pracownikiem prowadzącym prace na wysokości, dzięki czemu zostanie w istotnym stopniu ograniczona droga swobodnego spadania człowieka.
- Zlokalizowanie punktu kotwiczenia w taki sposób, który ograniczy konieczność oddalania się od niego w poziomie w trakcie wykonywanych zadań, zmniejsza amplitudę ruchu wahadłowego w trakcie powstrzymywania bezwładnego spadania człowieka, dzięki czemu zmniejsza się też ryzyko urazów w wyniku uderzenia o elementy konstrukcyjne budynku i stanowiska pracy.
- Jeśli w trakcie wykonywanych prac nie można uniknąć przemieszczania się na długich odcinkach w poziomie, w celu zapewnienia należytego bezpieczeństwa, konieczne jest stosowanie poziomych lin kotwiczących.
Równie istotny, co punktów kotwiczenia jest też wybór podzespołów łącząco – amortyzujących. Od tych elementów, w istotny sposób uzależniona jest wygoda prowadzonych prac, swoboda ruchów, a zarazem bezpieczeństwo człowieka.
- Amortyzatory włókiennicze wraz z linkami bezpieczeństwa zaleca się stosować przy pracach wymagających częstego przepinania do nowego punktu kotwiczącego. Ich niewątpliwą zaletą, która jest bardzo istotna wszędzie tam, gdzie zachodzi konieczność częstej zmiany stanowiska pracy, jest niewielka masa oraz małe rozmiary sprzętu. Należy pamiętać, że amortyzatory włókiennicze z linkami bezpieczeństwa można stosować tylko na stanowiskach pracy, które posiadają odpowiednio dużą przestrzeń pod nogami pracownika, co wpływa na powstrzymywanie spadania.
- Gdy prace wykonywane są na stanowiskach pracy, gdzie ruchy człowieka, z uwagi na niewielką przestrzeń, są znacznie ograniczone, należy stosować podzespoły łącząco – amortyzujące z zatrzaśnikami i blokadą w formie zakrętki. Dzięki takim rozwiązaniom wyeliminowane zostaje ryzyko przypadkowego otwarcia zatrzaśnika, co mogłoby się zdarzyć na ciasnych stanowiskach pracy, np. wskutek dociśnięcia zatrzaśnika plecami do elementów konstrukcyjnych stanowiska pracy.
- Urządzenia samohamowne i samozaciskowe z giętką prowadnicą stosuje się głównie wtedy, kiedy konieczne jest przemieszczenie się pracowników w pionie (kominy, wieże wiertnicze, szyby itp.). Ich istotną wadą jest stosunkowo duża masa i skomplikowany sposób użytkowania. Cechy te należy uwzględniać projektując stanowisko pracy.
- Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą to osobna kategoria podzespołów łącząco – amortyzujących. Ich stosowanie opiera się o wykorzystanie sztywnej prowadnicy mocowanej do konstrukcji nośnej stanowiska pracy przy użyciu systemu łączników. Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą sprawdzają się na wszystkich konstrukcjach, wymagających częstego prowadzenia prac (naprawy, kontrole itp.), np. na maszty.
Szczególne warunki występujące na różnych stanowiskach pracy pociągają za sobą konieczność dostosowania odpowiednich szelek bezpieczeństwa. Dokonując wyboru należy pamiętać, że ich przydatność na danym stanowisku pracy, uzależniona jest od lokalizacji klamer zaczepowych. Przykłady szelek bezpieczeństwa:
- Szelki bezpieczeństwa z grzbietową klamrą zaczepową najczęściej wykorzystuje się w połączeniu z amortyzatorem włókienniczym z linką bezpieczeństwa lub urządzeniem samohamownym. Szelki te posiadają uniwersalne zastosowanie i wykorzystywane są na wielu różnych stanowiskach pracy.
- Szelki bezpieczeństwa z pojedynczą piersiową klamrą zaczepową stosuje się przede wszystkim z urządzeniami samozaciskowymi, gdyż umożliwiają stosunkowo łatwe wpinanie się do mechanizmu samozaciskowego, a także, co istotne ze względu na wygodę prowadzenia prac i bezpieczeństwo pracowników, kontrolę działania mechanizmu.
- Szelki bezpieczeństwa wyposażone w pas biodrowy z klamrami zaczepowymi umożliwiają prowadzenie „prac w podparciu”. W tym przypadku klamry posiadają dołączoną linkę nadającą odpowiednią pozycję w podparciu. Należy jednak pamiętać, że taki sprzęt nie może spełniać funkcji powstrzymywania spadania z wysokości.
Więcej o szczegółach dotyczących stosowania ochrony osobistej podczas prac prowadzonych na wysokości oraz różnych rodzajach linek i szelek bezpieczeństwa, a także innych akcesoriach zapewniających bezpieczeństwo człowieka i umożliwiających jego asekurację przeczytać można na stronie http://protekt.com.pl/?page=kategoria.
∗ Artykuł sponsorowany
